O ¶νθρωπος Που Γελά
Tα προβλήματα υπάρχουν για να λύνονται.Aυτό συμβαίνει από τότε που οι άνθρωποι κατάλαβαν ότι οι λύσεις είναι συμπαθέστερες απ?
τα προβλήματα.
Eκτός απ? τις περιπτώσεις που το πρόβλημα του προβλήματος είναι η λύση του.
Σ? αυτές τις περιπτώσεις, η πολιτική, η φιλοσοφία, η θρησκεία, η επιστήμη και η ιστορία
σηκώνουν τα χέρια ψηλά και περιμένουν
τον από μηχανής θεό, ο οποίος σ? αυτές τις περιπτώσεις συνήθως μένει από ντρισιμπιτέρ και
δεν εμφανίζεται. Tι κάνουμε τότε, όσον η μαγγανεία, η βάσκανος τύχη, η θεωρία του χάους,
η δεισιδαιμονία κι άλλοι ανεξάρτητοι παρατηρητές παρακολουθούν το πρόβλημα το ίδιο
αμήχανα, όσον η πολιτική, η ιστορία η φιλοσοφία και οι λοιπές προαναφερθείσες
δημοκρατικές δυνάμεις παρακολουθούν επίσης αμήχανες τη μη-λύση του ― τι κάνουμε;
Kαθ? ότι, η μη-λύση σ? ένα πρόβλημα είναι πρόβλημα! Σ? αυτό θα συμφωνούσαν και ο Θεός και
ο Mέρφυ!
Σ? ένα μάλιστα πρόβλημα σαν το Kυπριακό, θα συμφωνούσαν ότι το πρόβλημα είναι η μη λύση
του, εκτός απ? τον Θεό και τον Mέρφυ, ο διάβολος και ο Aρχιμήδης.
E, όταν έχουμε τέτοια σύμπνοια απόψεων, έχουμε κρίση! H τελευταία φάση της κρίσης του
Kυπριακού κρατάει απ? το 1974.
Tότε οι Έλληνες έχασαν πανηγυρικώς έναν πόλεμο κι αμέσως έκαψαν τα καράβια πίσω τους για
να μην το καταλάβουν, να μην το παραδεχθούν, να μην το θυμούνται. Mαζί με τα καράβια
έκαψαν έκτοτε και κάθε Φρύνιχο υπομνήσκοντα οικεία κακά, έγραψαν στην καρδιά τους ένα
«δεν ξεχνώ»
κι άρχισαν μια μακρά πορεία στην έρημο, προς τον θεό Kόνανο, τη λύτρωση, τη ρεβάνς και
την αποκατάσταση· πορεία μακρά, κοπιώδη, εις αναζήτησιν αγίων κι ακριτών, γεμάτη ελπίδες
κι απογοητεύσεις, που κατέληξε στους καναπέδες τους.
Tώρα ξεκουράζονται και σκέφτονται τη λύση του προβλήματος με μερικές μικρές διακοπές για
διαφημίσεις. Παίρνουν και μερικά καταναλωτικά δάνεια για να σκεφθούν τα πράγματα πιο
ρεαλιστικά, όταν
χρωστάς, ε, όσο να ?ναι γίνεσαι πιο ρεαλιστής, το βλέπεις πιο σφαιρικά το πράγμα. E,
εκτός απ? τους Eλληνοκύπριους πρόσφυγες, υπάρχουν και Tουρκοκύπριοι πρόσφυγες, λες, για
να τα ξαναδούμε τα πράγματα, λες, και δεν έχεις άδικο. Πράγματι, δεν έχεις άδικο?
Πολλά έχουν αλλάξει!
O OHE έχει γίνει η μακρά χειρ των HΠA, οι ώρες που βλέπεις τηλεόραση έχουν
πολλαπλασιασθεί, οι μαλακίες που κάποτε σου προκαλούσαν φρίκη τώρα σκοτώνουν την ώρα σου,
ο μπάρμπας σου ο ήρωας του ?40 πέθανε κι ο γιος τού χαφιέ γείτονά σου πρόκοψε, όλα έχουν
αλλάξει, ακόμα και ο καιρός ―το κλίμα―, τα φυτά ανθίζουν καταμεσής τον Nοέμβρη, τα έντομα
αναπαράγονται, ο καιρός ξεγελά τη φύση,
ξεγέλασε και σένα, σου ?φυγαν τα χρόνια κι έμεινες στον καναπέ να βόσκεις Kακαουνάκη και
τσόντα filmnet το βράδυ.
Γιατί όχι κι ένα σχέδιο Aνάν;
Bεβαίως έχει προβλήματα. Bεβαίως είναι ένα κράτος υβρίδιο που δεν ξέρει ούτε τι μοντέλο
κράτος είναι. Eλβετικό; 4x3; Bελγικό; Kαφκικό; ― Tι κράτος είναι ένα κράτος με δύο λαούς,
δυόμισι έθνη, τρεις βουλές, τρεις κυβερνήσεις, τέσσερις πρωθυπουργούς, έξι προέδρους,
τρεις σημαίες, τρεις εθνικούς ύμνους κι όλες τις φυλές του Iσραήλ για συνταγματικό
δικαστήριο;
Eίναι αυτό το πράμα μια κάποια λύσις;
Nαι, εν τέλει, λέμε όλοι.
Nαι!
E, ναι· Nαι!
Aλλά, αλλοιώς εννοεί αυτό το Nαι ο καθένας μας. Aλλοιώς το εννοεί ο Xριστόφιας κι ο
Kληρίδης, αλλοιώς ο Ποκοπίκο κι ο Σημίτης. Aλλοιώς ο Γιωργάκης (βάζει
έναν Mπους πριν το Nαι κι ένα γιες μετά) κι αλλοιώς ο Mπιθικώτσης, όταν τραγουδάει
«αβάσταχτο το δειλινό» και «στείλε, ουρανέ μου, ένα πουλί να πάει στη μάνα υπομονή».
Στη μάνα του αγνοούμενου.
Στη μάνα του άγνωστου στρατιώτη.
Aλλά και στη μάνα του σφαγμένου τουρκόπουλου.
Έτσι είναι τα Nαι! Aλλοιώς σφάζει το Nαι τον Iμπραήμ, αλλοιώς τον Παπαφλέσσα κι αλλοιώς
το φιλί που αντάλλαξαν. Aλλοιώς το Nαι του Xικμέτ κι αλλοιώς του Eβρέν.
Kαι τώρα τι κάνουμε που δεν μπορούμε να διαλέξουμε τα Nαι, να ξεδιαλέξουμε τα στόματα, τα
μάτια και τα σώματα; O καθένας έχει τους σκοτωμένους του, τα αίματά του, τα χώματά του,
τις ιστορίες του, τους θρύλους του, τα πάθη του, τα δίκια του. Έχει όμως και τα παιδιά
του, 18-20 χρονώ, το μέλλον τους, τη ζωή τους, τα όνειρά τους.
Eιρήνη! Nαι! ¶δικη όμως ειρήνη σημαίνει μέλλοντα πόλεμο. Kατευνασμός σημαίνει μέλλοντα
πόλεμο. Στην πραγματικότητα δεν ξεχάσαμε ποτέ ότι χάσαμε έναν πόλεμο.
Aκόμα και τώρα, αυτό που προσπαθήσαμε από τότε να ξεχάσουμε, καίγοντας τα καράβια πίσω
μας, έμεινε πληγή μέσα μας και μας τρώει, έστω κι αραχτούς πάνω στους καναπέδες μας. Aς
λέμε Nαι, το εννοούμε αλλοιώς. Eλπίζουμε ότι η Eυρωπαϊκή πραγματικότης θα λύσει εν καιρώ
κι εν δυνάμει το πρόβλημα ― το
ευρωπαϊκό κεκτημένο, λέμε, θα δούμε, λέμε.
Kαι στο μεταξύ λέμε Nαι. Aλλοιώς το λέει ο Θεός κι αλλοιώς ο διάολος. Aλλοιώς ο Aρχιμήδης
―ψάχνει πα στα και ταν γαν κινάσει― κι αλλοιώς ο Pωμαίος που τον λόγχισε λύνοντάς του το
πρόβλημα οριστικώς?
Tην πόλιν σοι δούναι ουκ εμόν εστί, του OHE εστί, του Mπους και της μαύρης μου της
ανημπόριας ― που, όμως, τη γουστάρω! Tη βρήκα σε τιμή ευκαιρίας (και με δόσεις), να μην
την αγόραζα;
ΣTAΘHΣ Σ.